
NAGORJELA KOPITARKA
Bjerkandera adusta (Willd.) P.Karst.
Sinonimi: prikaži
= Agaricus crispus (Pers.) E.H.L.Krause
= Bjerkandera adusta f. carpinea (Sowerby) Donk
= Bjerkandera adusta f. resupinata (Bourdot & Galzin) Domański, Orloś & Skirg.
= Bjerkandera adusta f. resupinata Anon.
= Bjerkandera adusta f. solubilis (Velen.) Bondartsev
= Bjerkandera adusta f. tegumentosa (Velen.) Bondartsev
= Bjerkandera adusta f. zonatula (Quél.) Domański, Orloś & Skirg.
= Bjerkandera adusta subsp. resupinata (Bourdot & Galzin) Domanski, Orlos & Skirg., 1967
= Bjerkandera adusta subsp. solubilis (Velen.) Bondartsev, 1953
= Bjerkandera adusta subsp. tegumentosa (Velen.) Bondartsev, 1953
= Bjerkandera adusta var. crispa (Pers.) Lécuru
= Bjerkandera adusta var. crispus (Pers.) Anon.
= Bjerkandera isabellina (Schwein.) P.Karst.
= Bjerkandera scanica (Fr.) P.Karst.
= Boletus adustus Willd.
= Boletus adustus subsp. crispus (Pers.) Pers., 1801
= Boletus adustus var. crispus (Pers.) Pers.
= Boletus carpineus Sow. ex S.F.Gray
= Boletus carpineus Sowerby
= Boletus concentricus Schumach.
= Boletus crispus Pers.
= Boletus fuscoporus J.J.Planer
= Boletus isabellinus Schwein.
= Boletus pelleporus Bull.
= Boletus pelloporus Bull.
= Boletus pelloporus Bull. ex Merat
= Ceriporiopsis niger Ryvarden
= Coriolellus serialis f. resupinatus Anon.
= Coriolus alabamensis Murrill
= Daedalea fennica (P.Karst.) P.Karst.
= Daedalea oudemansii subsp. fennica P.Karst., 1882
= Daedalea oudemansii var. fennica P.Karst.
= Daedalea solubilis Velen.
= Geotrichopsis mycoparasitica Tzean & Estey
= Gloeoporus adustus (Willd.) Gillot & Luc
= Gloeoporus adustus (Willd.) Pilát
= Gloeoporus adustus f. atropileus (Velen.) Pilát
= Gloeoporus adustus f. excavatus (Velen.) Pilát
= Gloeoporus adustus f. solubilis (Velen.) Pilát
= Gloeoporus adustus f. tegumentosus (Velen.) Pilát
= Gloeoporus adustus subsp. atropileus (Velen.) Pilát, 1937
= Gloeoporus adustus subsp. excavatus (Velen.) Pilát, 1937
= Gloeoporus adustus subsp. excavavatus (Velen.) Pilát, 1937
= Gloeoporus adustus subsp. solubilis (Velen.) Pilát, 1937
= Gloeoporus adustus subsp. tegumentosus (Velen.) Pilát, 1937
= Gloeoporus crispus (Pers.) G.Cunn.
= Grifola adusta (Willd.) Zmitr. & Malysheva
= Leptoporus adustus (Sowerby) Bourdot & Galzin
= Leptoporus adustus (Willd.) Quél.
= Leptoporus adustus f. crispus (Pers.) Bourdot & Galzin
= Leptoporus adustus f. resupinatus Bourdot & Galzin
= Leptoporus adustus f. viridans Pilát
= Leptoporus adustus f. zonatulus Quél.
= Leptoporus adustus subsp. resupinatus Bourdot & Galzin, 1928
= Leptoporus adustus var. crispus (Pers.) Quél.
= Leptoporus albellus f. raduloides Pilát
= Leptoporus crispus (Pers.) Quél.
= Leptoporus nigrellus Pat.
= Microporus gloeoporoides (Speg.) Kuntze
= Microporus lindheimeri (Berk. & M.A.Curtis) Kuntze
= Polyporus adustus (Willd.) Fr.
= Polyporus adustus f. resupinata Bres.
= Polyporus adustus subsp. ater Velen., 1922
= Polyporus adustus subsp. carpineus (Sowerby) Fr., 1874
= Polyporus adustus subsp. resupinata Bres., 1922
= Polyporus adustus var. ater Velen.
= Polyporus adustus var. carpineus (Sowerby) Fr.
= Polyporus adustus var. pelleporus (Bull.) Pers.
= Polyporus adustus var. pelloporus (Bull.) Pers.
= Polyporus amesii Lloyd
= Polyporus amorphus var. halesiae (Berk. & M.A.Curtis) Cooke
= Polyporus atropileus Velen.
= Polyporus burtii Peck
= Polyporus carpineus (Sowerby) Fr.
= Polyporus cinerascens Velen.
= Polyporus crispus (Pers.) Fr.
= Polyporus crispus f. resupinata Bres.
= Polyporus curreyanus Berk.
= Polyporus curreyanus Berk. ex Cooke
= Polyporus digitalis Berk.
= Polyporus dissitus Berk. & Broome
= Polyporus excavatus Velen.
= Polyporus fumosogriseus Cooke & Ellis
= Polyporus halesiae Berk. & M.A.Curtis
= Polyporus isabellinus (Schwein.) Steud.
= Polyporus lindheimeri Berk. & M.A.Curtis
= Polyporus macrosporus Britzelm.
= Polyporus murinus Rostk.
= Polyporus nidulans f. resupinata (Bourdot & Galzin) Anon.
= Polyporus nigrellus (Pat.) Sacc. & D.Sacc.
= Polyporus ochraceocinereus Britzelm.
= Polyporus scanicus Fr.
= Polyporus secernibilis Berk.
= Polyporus solubilis Velen.
= Polyporus subcinereus Berk.
= Polyporus tegumentosus Velen.
= Polyporus tristis Pers.
= Polystictus adustus (Willd.) Gillot & Lucand
= Polystictus alabamensis (Murrill) Sacc. & Trotter
= Polystictus carpineus (Sowerby) Konrad
= Polystictus gloeoporoides Speg.
= Polystictus lindheimeri (Berk. & M.A.Curtis) Cooke, 1886
= Polystictus puberulus Bres.
= Poria argentea Ehrenb.
= Poria carnosa Rostr.
= Poria carnosa Rostr. ex Sacc. & D.Sacc., 1905
= Poria curreyana (Berk. ex Cooke) G.Cunn.
= Poria luteogrisea Bond.
= Trametes tristis Roum.
= Tyromyces adustus (Willd.) Pouzar
Taksonomija:
Carstvo: Fungi >
Koljeno: Basidiomycota >
Razred: Agaricomycetes >
Red: Polyporales >
Porodica: Phanerochaetaceae >
Rod: Bjerkandera >
Vrsta: Bjerkandera adusta (Willd.) P.Karst. (GBIF ID 2543824)
Etimologija: ustus (lat.) = opaljeno. Po boji himenija.
Engleski naziv: Smoky Bracket
Klobuk: 3-30 (60) cm širok, točkasto je učvršćen za podlogu i bubrežastog oblika, spljošten, tanak, cjelovit ili podijeljen na režnjeve, preklapa se s drugim plodnim tijelima poput crijepova na krovu; maljav ili kosmat, često je jasno pojasast, sivkast, tamnosiv, oker-smeđ, tamnosmeđ, sivo-smeđ, s crnim prstenastim zonama, u starosti su bjelkaste do sive, rub je bijel, rastegnut, donji dio pocrni.
Rupice/cjevčice: 0.2-0.8 mm široke, sitne, višekutne, 6-7/mm2, tupe; sive, na pritisak postanu crne; cjevčice su kratke.
Spore: Eliptične, (3.6) 4.3 - 5.5 (6.7) × (1.8) 1.9 - 2.8 (3.1) µm, Q = (1.5) 1.8 - 2.4 (2.7), N = 120, Me = 4.8 × 2.4 µm, Qe = 2; otrusina je žućkasta.
Meso: Tanko, žilavo, plutasto i kožasto, bjelkasto, sivkasto do smećkasto; miris ugodan na gljive, okus ugodan na gljive i malo kiselkast.
Stanište: Raste tijekom godine kao parazit na živim i kao saprofit na mrtvim panjevima ili oborenim trupcima raznog bjelogoričnog drveća, uglavnom bukve; uzrokuje bijelu trulež drva. Prvu sliku snimila je Mirna Katičić, u prosincu, na bukvi, a ostale slike Safet Omerović - Basso, u veljači, na lokalitetu Pula.
Doba rasta: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12
Status jestivosti: NEJESTIVA - Jestiva je vrsta, ali se smatra nejestivom zbog drvenaste konzistencije mesa.
Napomena: Vrlo slična vrsta je šarena tvrdokoška (Trametes versicolor) od koje se razlikuje po najprije sivom pa crnkastom himeniju. Postoji i forma sa svjetlijim rupicama koje su boje trame, a to je vrbina kopitarka (Bjerkandera fumosa).
DNA sekvenca: prikaži
Znanstveni naziv uzorka: Bjerkandera adusta
Lokacija uzorka: Italy
Sekvencionirano područje: ITS1, 5.8S, ITS2
Sekvenca (549 bp): CATTATCGAGTTTTGAACGGGTTGTCTGCTGGCTCGCAAGGGCATGTGCACGCCTGTCTCATCCACTCTCAACTTCTGTGCACTTTTCATAGGCCGGCTTGTGGGTGCGTTCGCGCACTTGTAGGTGTCGGGCTTATGCTTTACTACAAACGATTCAGTTTTAGAATGTCATACTTTGCTATAACGCAATTTATATACAACTTTCAGCAACGGATCTCTTGGCTCTCGCATCGATGAAGAACGCAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGTGAATCATCGAATCTTTGAACGCACCTTGCGCTCCTTGGTATTCCGAGGAGCATGCCTGTTTGAGTCTCATGGAATTCTCAACCTTCGGCTTTATTGACGAAGGCTTGGACTTGGAGGTCGTGCCGGCTCTCGTAGTCGGCTCCTCTGAAATGCATTAGTGCGAACGTTACCAGCCGCTTCAGCGTGATAATTATCTGCGTTGCTGTGGAGGGTATTCTAGTGTTCGCGCTTCTAACCGTCTTCGGACAAATTTCTGAACTCTGAGC
Izvor: UNITE (CC BY 4.0)
Referentni izvori: Božac, Romano. 2008. Enciklopedija gljiva, 2. svezak. Školska knjiga. Zagreb. – 1207. Nagorjela kopitarka (Bjerkandera adusta (Fr.) Karst.), Sinonim: Gloeopus adustus (Willd. ex Fr.) Pilat