
ŠARENA TVRDOKOŠKA (PURANOV REP)
Trametes versicolor (L.) Lloyd
Sinonimi: prikaži
= Agarico-suber versicolor (L.) Paulet
= Agaricus versicolor (L.) Lam.
= Agaricus versicolor Plan.
= Agaricus versicolor Plan. ex Zant.
= Bjerkandera versicolor (L.) P.Karst.
= Bjerkandera versicolor subsp. fuscata (Fr.) P.Karst.
= Bjerkandera versicolor var. iris Secr.
= Bjerkandera versicolor var. iris Secr. ex Thüm.
= Bjerkandera versicolor var. olivascens Secr.
= Bjerkandera versicolor var. olivascens Secr. ex Thüm.
= Boletus versicolor L.
= Boletus versicolor subsp. versicolor
= Coriolus antarcticus (Speg.) J.E.Wright & J.R.Deschamps
= Coriolus versicolor (L.) Pilat
= Coriolus versicolor (L.) Quél.
= Coriolus versicolor f. antarcticus (Speg.) Rajchenb.
= Coriolus versicolor f. flavoaureus Konrad & Maubl.
= Coriolus versicolor f. nigrozonatus Bondartsev
= Coriolus versicolor f. subhirsutus Donk
= Coriolus versicolor f. tucumanensis Rajchenb.
= Coriolus versicolor subsp. antarcticus (Speg.) Rajchenb., 1982
= Hansenia versicolor (L.) P.Karst.
= Microporus antarcticus (Speg.) Kuntze
= Microporus fuscatus (Fr.) Kuntze
= Microporus nigricans (Sacc.) Kuntze
= Microporus versicolor (L.) Kuntze
= Pleuropus versicolor (L.) Zawadzki
= Polyporus antarcticus Speg.
= Polyporus argyraceus Pers.
= Polyporus fuscatus Fr.
= Polyporus nigricans Lasch
= Polyporus versicolor (L.) Fr.
= Polyporus versicolor subsp. fuscatus (Fr.) Fr., 1821
= Polyporus versicolor subsp. nigricans Fr., 1874
= Polyporus versicolor var. albomarginatus Peck
= Polyporus versicolor var. carneiporus Peck
= Polyporus versicolor var. cyanescens Sacc.
= Polyporus versicolor var. cyaneus Velen.
= Polyporus versicolor var. daedalea Sacc.
= Polyporus versicolor var. fuscatus (Fr.) Fr.
= Polyporus versicolor var. fuscobrunneus J.Kickx f.
= Polyporus versicolor var. fuscolutescens Sacc.
= Polyporus versicolor var. nigricans Fr.
= Polyporus versicolor var. olivarum Pers.
= Polyporus versicolor var. productus Velen.
= Polyporus versicolor var. rosiphilus Velen.
= Polyporus versicolor var. sepium Pers.
= Polystictus aequus Lloyd
= Polystictus antarcticus (Speg.) Sacc.
= Polystictus antarcticus (Speg.) Speg., 1888
= Polystictus fuscatus (Fr.) Cooke
= Polystictus nigricans (Lasch) Cooke, 1886
= Polystictus nigricans Sacc.
= Polystictus versicolor (L.) Fr.
= Polystictus versicolor f. candidiporus Speg.
= Polystictus versicolor f. dimidiatus Speg.
= Polystictus versicolor f. heterochroma Speg.
= Polystictus versicolor f. insititius Speg.
= Polystictus versicolor f. rufofasciatus Speg.
= Polystictus versicolor f. semiaurantia Speg.
= Polystictus versicolor f. subazonus Speg.
= Polystictus versicolor f. subunicolor Speg.
= Polystictus versicolor f. tenuiusculus Speg.
= Polystictus versicolor f. velutinosus Speg.
= Polystictus versicolor subsp. fuscatus (Fr.) Rea, 1922
= Polystictus versicolor subsp. nigricans (Lasch) Rea, 1922
= Polystictus versicolor var. albomarginatus (Peck) Sacc. & P.Syd.
= Polystictus versicolor var. fumosiporus Peck
= Polystictus versicolor var. fuscatus (Fr.) Rea
= Polystictus versicolor var. luteus Henn.
= Polystictus versicolor var. nigricans (Sacc.) Rea
= Polystictus versicolor var. nigricans Lasch
= Polystictus versicolor var. pavonina Rick
= Poria versicolor (L.) Scop.
= Sistotrema versicolor (L.) Tratt.
= Trametes versicolor f. antarctica (Speg.) Rajchenb. & J.E.Wright
= Trametes versicolor f. argyracea (Pers.) Pilát
= Trametes versicolor f. cyanea (Velen.) Pilát
= Trametes versicolor f. flavoaurea (Konrad & Maubl.) Lambinon
= Trametes versicolor f. fuscata (Fr.) Domański, Orloś & Skirg.
= Trametes versicolor f. producta (Velen.) Pilát
= Trametes versicolor f. rosiphila (Velen.) Pilát
= Trametes versicolor f. tucumanensis (Rajchenb.) J.E.Wright & Popoff
= Trametes versicolor subsp. antarctica (Speg.) Rajchenb. & J.E.Wright, 1987
= Trametes versicolor subsp. fuscata (Fr.) Domanski, Orlos & Skirg., 1967
= Trametes versicolor subsp. nigrozonata (Bondartsev) Domanski, Orlos & Skirg., 1967
= Trametes versicolor subsp. producta (Velen.) Pilát, 1939
= Xerocomus chrysenteron var. versicolor (Rostkov.) Mass.
Taksonomija:
Carstvo: Fungi >
Koljeno: Basidiomycota >
Razred: Agaricomycetes >
Red: Polyporales >
Porodica: Polyporaceae >
Rod: Trametes >
Vrsta: Trametes versicolor (L.) Lloyd (GBIF ID 2548311)
Etimologija: versicolor (lat.) = promjenljive boje. Po izgledu.
Engleski naziv: Turkey-Tail
Plodno tijelo: 2-5 (8) cm široko, 1-4 cm duboko i 1-2 mm debelo, raste busenasto s mnogobrojnim stepenasto nanizanim polukružnim, lepezastim i tankim klobucima koji neodoljivo podsjećaju na puranov rep; gornja je površina valovita, baršunasta i s izmjenjivim raznobojnim (crnkastim, sivim, plavkastim, smeđim, crvenkastim, žućkastim i bjelkastim) koncentričnim zonama, donja je himenijalna površina bijela, rub je oštar, neravan i valovit.
Rupice/cjevčice: Sitne, 3-6/mm2, okruglaste, višekutne, najprije su bijele, kasnije postanu više ili manje žućkaste ili svijetlooker, u starosti su smeđe ili sivo-smeđe; cjevčice su do 1.5 mm duge, najprije bjelkaste, zatim su svijetlooker.
Spore: Valjkaste, nekad lagano kobasičasto zakrivljene, glatke, 4-7 x 1.5-2 µm; otrusina je bijela do žućkasta.
Meso: Bjelkasto, vrlo tanko, najprije elastično, kožasto, zatim tvrdo i lomljivo, između površine klobuka i mesa se obično nalazi tamni crni sloj, u iznimnim slučajevima ovaj sloj također može izostati; miris je ugodan gljivlji, a okus neugodan, slatkast.
Stanište: Raste tijekom godine kao saprofit krupnijih drvnih ostataka (panjevi, oboreni trupci) raznog bjelogoričnog drveća, obično bukve, breze ili topole; uzrokuje bijelu trulež drva.
Doba rasta: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12
Status jestivosti: NEJESTIVA - Smatra se nejestivom vrstom zbog kožaste konzistencije mesa.
Ljekovitost: Znanstvene su studije pokazale da sadrži bioaktivne kemijske sastojke koji posjeduju protuupalne, imunomodulatorne, antioksidativne i antikancerogene učinke (National Library of Medicine. 2024. Trametes versicolor (Synn. Coriolus versicolor) Polysaccharides in Cancer Therapy: Targets and Efficacy; Polysaccharide-Peptide from Trametes versicolor: The Potential Medicine for Colorectal Cancer Treatment; Medicinal Mushroom Extracts from Hericium coralloides and Trametes versicolor Exert Differential Immunomodulatory Effects on Immune Cells from Older Adults In Vitro; In Vitro Anti-proliferative and Anti-invasive Effect of Polysaccharide-rich Extracts from Trametes Versicolor and Grifola Frondosa in Colon Cancer Cells; Deciphering the CNS anti-depressant, antioxidant and cytotoxic profiling of methanol and aqueous extracts of Trametes versicolor and molecular interactions of its phenolic compounds).
Napomena: Prepoznatljiva je po bijelom himeniju i sitnim rupicama. Klobuci su često zelenkasti od prisustva lišaja. Najsličinije su nagorjela kopitarka (Bjerkandera adusta), lažni puranov rep (Stereum insignitum) i baršunasta poličica (Stereum subtomentosum), koje nemaju bijeli već tamniji himenij.
DNA sekvenca: prikaži
Znanstveni naziv uzorka: Trametes versicolor
Lokacija uzorka: Croatia
Sekvencionirano područje: ITS1, 5.8S, ITS2
Sekvenca (626 bp): AAAGTCGTAACAAGGTTTCCGTAGGTGAACCTGCGGAAGGATCATTAACGAGTTTTGAAACGAGTTGTAGCTGGCCTTCCGAGGCATGTGCACGCTCTGCTCATCCACTCTACCCCTGTGCACTTACTGTAGGTTGGCGTGGGCTCCTTAACGGGAGCATTCTGCCGGCCTATGTATACTACAAACACTTTAAAGTATCAGAATGTAAACGCGTCTAACGCATCTATAATACAACTTTTAGCAACGGATCTCTTGGCTCTCGCATCGATGAAGAACGCAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGTGAATCATCGAATCTTTGAACGCACCTTGCGCTCCTTGGTATTCCGAGGAGCATGCCTGTTTGAGTGTCATGGAATTCTCAACTTATAAATCCTTGTGATCTATAAGCTTGGACTTGGAGGCTTGCTGGCCCTTGCGGTCGGCTCCTCTTGAATGCATTAGCTCGATTCCGTACGGATCGGCTCTCAGTGTGATAATTGTCTACGCTGTGACCGTGAAGTGTTTTGGCGAGCTTCTAACCGTCCATTAGGACAACTTTTTAACATCTGACCTCAAATCAGGTAGGACTACCCGCTGAACTTAAGCATATC
Izvor: UNITE (CC BY 4.0)
Referentni izvori: Božac, Romano. 2008. Enciklopedija gljiva, 2. svezak. Školska knjiga. Zagreb. – 1221. Šarena tvrdokoška (Trametes versicolor (Fr.) Pilat), Sinonim: Coriolus versicolor (L. ex Fr.) Quélet